Safer

In 1960 zijn de Sociétés d'aménagement foncier et d'établissement rural, bekend onder de afkorting Safer, opgericht. Deze privaatrechtelijke instellingen zijn belast met taken van algemeen belang en vallen onder het toezicht van de ministeries van Agriculture en Finances. De Safer spelen een belangrijke rol bij de inrichting van het agrarische grondgebied.

De Safer dynamiseren de landbouw en de beboste omgeving, bevorderen dat jongeren zich in het gebied gaan vestigen en beschermen het milieu, de landschappen en de natuurlijke rijkdommen. De Safer beschermen de landbouwgronden met respect voor het milieu en dragen bij aan de ontwikkeling van de lokale economie. Om hun doelstellingen te kunnen bewerkstelligen, profiteren de Safer van een recht van voorkoop.

Het recht van voorkoop is het wettelijk toegekende recht aan de Safer om een agrarisch eigendom te kopen met voorrang op elke andere koper, wanneer de eigenaar dit eigendom te koop aanbiedt. De uitoefening van dit recht is strak omlijnd: het is van toepassing op het geheel van het eigendom en kan zich alleen uitoefenen op bezittingen met een agrarische bestemming wanneer deze niet gebouwd zijn; of op gebouwen die deel uitmaken van een landbouwbedrijf. De kenmerken van de grond worden beoordeeld op de dag dat deze grond in de verkoop wordt gezet. De Safer kan dit recht alleen uitoefenen om reden van behoud van de landbouwactiviteit of om reden van milieubescherming.

Dit recht heeft betrekking op alle overdrachten die onder bezwarende titel worden gedaan: de onderhandse verkoop, na gemeen overleg, de vrijwillige of gedwongen openbare verkoop, het onderbrengen bij een vennootschap (behoudens uitzonderingen). De uitgevoerde ruil van landbouwgebouwen (om het land bij elkaar te brengen en hun beheer te verbeteren) zijn hiervan vrijgesteld, evenals overdrachten die gratis hebben plaatsgevonden (bijvoorbeeld een schenking), overdrachten tussen mede-erfgenamen en naaste verwanten tot en met de vierde graad, en overdrachten ten gunste van landbouwwerknemers, van familiesteun en van vennoten van het bedrijf die grond willen kopen met het doel zich er te vestigen.

Alle plannen van vervreemding onder bezwarende titel van landbouwgrond of van grond met een agrarische bestemming, die onder het recht van voorkoop vallen, moeten worden aangemeld bij de Safer. De vervreemdingen die niet onder dit recht vallen moeten toch van tevoren bij de Safer aangegeven worden. De officiële kennisgeving aan de Safer moet twee maanden voor de geplande overdrachtsdatum worden gestuurd, door de notaris die belast is met het ontvangen van de koopakte.

De Safer heeft dan nog twee maanden, na ontvangst van de officiële kennisgeving, om het bod onder de genoemde voorwaarden in voorkoop te nemen. Wanneer de Safer gedurende twee maanden stil blijft, dan betekent het dat zij ervan afziet om haar recht van voorkoop uit te oefenen. De verkoop kan zich dan ongehinderd voltrekken.

De Safer heeft drie mogelijkheden:

   De verkoop aanvaarden en haar recht uitoefenen. De eigenaar kan niet meer afzien van zijn voornemen om te verkopen;

   Afzien van haar recht van voorkoop;

   Een nieuw aankoopbod doen door de prijs te herzien. De Safer stuurt dan een aankoopbod onder haar voorwaarden naar de notaris die belast is met het opmaken van de akten voor de verkoop. De verkoper kan vervolgens dit bod   accepteren,   het eigendom uit de verkoop halen of de zaak aanhangig maken bij de rechtbank wanneer hij niet af wil zien van zijn voornemen om te verkopen, maar niet wil verkopen voor de prijs die de Safer voorstelt. De eigenaar heeft dan een termijn van zes maanden om zijn besluit kenbaar te maken (via de notaris).

Laat daarom bij een aankoop van een woning, vervallen leuk boerderijtje of een bepaald stuk land, altijd natrekken of een Safer er geen aanspraak op kan maken.