13 maart – Alain – het pseudoniem van Emile Auguste Chartier.

Alain was het pseudoniem voor de filosoof, journalist en leraar Ėmile-Auguste Chartier. Alain is geboren op 13 maart 1868 in Mortagne-au-Perche, een klein dorpje in Orne. Zijn vader was een dierenarts. Hij was telg uit een gezin dat veel aanzien genoot. De familie bestond uit handelaren die zich behoorlijk manifesteerden in het gemeenschapsleven. Als kind werd hij stevig onder druk gezet om te studeren. Een neef van hem, een pater die naar de naam Chaline luisterde had een grote invloed op zijn latere studie filosofie waarbij religie een belangrijke plaats innam.

Op 12-jarige leeftijd ging hij naar het gymnasium in Alençon waar hij vijf jaar studeerde. In eerste instantie was hij voorbestemd voor de Ėcole Polytechnique, maar na korte tijd koos hij voor de studierichting literaire wetenschappen. Uiteindelijk, na het bijwonen van een vergadering met Jules Lagneau, nam hij de definitieve beslissing dat filosofie zijn eindbestemming zou worden.

Na het doorlopen van de Ėcole Normale Supérieurs werd hij toegelaten tot het uitoefenen van het vak docent in combinatie met een universitaire opleiding.

Alain als jong hoogleraar

Meteen daarop werd hij als hoogleraar benoemd als opvolger van Joseph Loth aan de scholen van Pontivy, Dupuy-de-Lorne, Lorient, Rouen en Parijs. In die periode werd hij het voorbeeld voor voor tal van leerlingen, waaronder Simone Weill, Georges Canguilhem en André Maurois.

In 1903 begon hij met publiceren van Columns in La Dépêche de Rouen et de Normandie. De columns kregen de naam  « Propos du dimanche » die later werden uitgebreid met zijn « Propos du lundi ». Deze columns waren zo een groot succes dat ze uitgebreid werden over de hele week. Tussen februari 1906 en september 2014 werden meer dan 3.000 van zijn columns gepubliceerd.

De reden voor het stoppen met schrijven vinden we in het begin van de Eerste Wereldoorlog. Hoewel Alain een overtuigd pacifist was en niet werd gemobiliseerd, vond hij dat hij, zonder het opgeven van zijn idealen, dat het oneerlijk was tegenover andere mannen, vrijgesteld te worden van de dienstplicht.

Hij werd aangesteld als brigadier van het derde artillerie regiment en weigerde elk voorstel tot bevordering. Op 23 mei 2016 werd zijn been vermorzeld door de wielen van een kanon bij Verdun. Na een aantal weken in het hospitaal en een mislukte terugkeer naar het front, werd hij voor enkele maanden gestationeerd bij de meteorologische dienst. Dit was zijn winkel niet waarop hij in 1917 werd gedemobiliseerd.

Alain als soldaat in de Eerste Wereloorlog

Na zijn ervaringen tijdens zijn dienst en de ellende die hij daar bij had opgedaan, schrijf hij zijn meest beroemde boek: “Mars ou la guerre jugée”.  Hij raakt politiek betrokken bij de beweging van radicale voorstanders van een liberale republiek welke streng moet worden gecontroleerd door het volk.

Hij begon steeds meer last van reuma te krijgen. Langzaam maar zeker werd hij veroordeeld tot het gebruik van een rolstoel. In 1936 werd hij getroffen door een beroerte die hem volledig immobiel maakte.

Maar zijn geest begaf het niet. Hij bleef betrokken bij het werk van het comité van waakzaamheid van antifascistische intellectuelen. Hij bleef een pleitbezorger voor algemene vrede. In deze periode publiceerde hij twee meesterwerken: “Convulsions de la force” en “Echec de la Force”.

Hij blijft zich onvermoeibaar inzetten voor vrede. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt hij heen en weer geslingerd door twijfel. Hij kiest uiteindelijk voor de regering van Petain omdat hij hierin een mogelijkheid ziet veel bloedvergieten te voorkomen.

Hij ervaart de periode tussen 19040 en 1940 als de meest donkerste periode in zijn leven. Zelfs zijn beste vrienden durven hem niet op de hoogte te brengen van de werkelijke situatie waarin het land zich bevind. In 1941 sterft zijn trouwste medewerkster Marie-Monique Morre-Lambelin. In 1944 volgde het verlies van zijn voormalig leerling en naaste discipel Jean Provost. Vanaf dat moment liep zijn leven, hoewel hij beel schrijven, helemaal af.

Alain stierf op 2 juni 1951 in Vésinet. Maar vergeten werd hij niet. Drie verenigingen zijn opgericht om er voor te zorgen dat zijn werk niet vergeten raakt. Zij verlenen hem de eer die een groot Frans denken en pacifist toekomt.