5 april – L’Escadrille Normandie-Nièmen.

Op 5 april 1943 voerde het l’Escadrille-Nièmen haar eerste oorlogsopdracht uit boven de Sovjet Unie. Dit eskader van jachtvliegtuigen is de voorloper van de Franse luchtmacht.

Aan de oproep van generaal de Gaulle in juni 1940 om de strijd niet op te geven werd op verschillende manieren gehoor gegeven. Veel mensen verkozen om in eigen land te blijven en de basis te vormen van het verzet, de gevreesde résistance. Anderen besloten het land te verlaten en trokken naar Engeland, Noord Afrika en Rusland om daar de strijd voort te zetten.

Groot Brittannië was op dat moment de belangrijkste basis, zowel voor de marine als voor de luchtmacht.  

Na het verbreken van het niet aanvalsverdag tussen Rusland en Duitsland werden de diplomaten van de collaborerende Vichyregering tot persona non grata verklaard door Rusland. Door een van de teruggekeerde diplomaten, de luchtmacht attaché kolonel Charles Luguet werd verkondigd dat, in tegenstelling van de gedachte van Engeland niet snel zou worden verslagen.

De Gaulle nam deze bewering goed in zich op en besloot Rusland als bondgenoot te erkennen.

In 1942 besloot hij dat het voor Frankrijk belangrijk was dat haat soldaten zich op alle fronten zouden tonen. Hij probeerde een gemotoriseerde divisie naar het Oostfront te sturen.  Dit project bleek pratisch moeilijk uitvoerbaar te zijn en stuitte op veel oppositie van de Engelsen. Daarop gooie hij het op een akkoordje met generaal Valin, de commandant van de Forces Aériennes Françaises Libres. Achter de rug van de Engelsen om, smeedden zij een plan.

In het voorjaar van 1942 gaf de Russische diplomaat Bogomolov te kennen dat hij zeer verheugd was over het plan van de Fransen, een jachtsquadron te sturen om de Russen te ondersteunen aan het oostfront. De Engelsen voelden zich voor het blok gezet en moesten wel toegeven. Och moest er nog veel water naar de zee stromen voor alles naar ieders zin geregeld was.

De eerste groep die zich meldden in Rusland

De groep van 12 gevechtsvliegtuigen werd op 22 maart 1943 in Rusland gestationeerd en begon kort daarop haar deelname aan de oorlog. Op 5 april van dat jaar behaalden zij al hun eerste successen in de lucht. Zij onderscheidden zich tijdens de slag om Koersk-Orel.

Daarbij gingen ze dermate onbevreesd te werk dat de Duitse generaal Keitel beval dat Franse neergehaalde piloten van het oostfront onmiddellijk en ter plaatse geëxecuteerd moesten worden.

Door gebrek aan onderhoud werden de aanvankelijk Spitfires vervangen door Russische Yaks.

Het eskader Normandie-Nièmen werd uitgebreid tot vier eskaders. De nieuwe piloten kwamen voornamelijk ui Noord Afrika. Hun optreden werd steeds indrukwekkender.  Op 16 en 17 oktober vochten zij boven Oost-Pruisen. Hier vestigden zij een record door, zonder enige eigen verlies 41 Duitse toestellen neer te halen.

Na de capitulatie in 1945 vlogen de Franse met hun Yaks naar huis. Ze werden gestationeerd op een klein vliegveld bij Toussus-le-Noble. Dit was een burgerlijk vliegveld waar een deel werd gereserveerd voor de luchtmacht. De Yaks van het beroemde eskadron werden gebruikt als lesvliegtuigen voor aankomende piloten. Door gebrek aan onderdelen werden ze langzaam maar zeker uitgekleed en verdwenen. Eén enkel exemplaar is nog te zien in het Musée de l’air in Bouget.

Na 1945 ging het eskader op in andere onderdelen van de luchtmacht. Het werd ingezet tijdens de oorlog in Indo-China en later tijdens de rellen in Algerije. Toch is de naam van het eskader nooit verloren gegaan.