Moeten Franse gemeenten fuseren?

Frankrijk telt ongeveer 36.570 zelfstandige gemeenten. De grootste is natuurlijk Parijs met 2.257.990 inwoners.

Maar er zijn uiteraard veel meer kleine gemeenten. De kleinste Franse gemeente is Castelmoron-d’Albret met slechts 55 inwoners. Toch heeft dit dorp een eigen gemeentehuis, burgemeester en gemeenteraad.

Het gemeentehuis van Castemoron-d'Albret

Een intercommunale is een vereniging van twee of meer gemeenten met het doel taken van gemeenschappelijk belang te realiseren, meestal op het gebied van nutsvoorzieningen, huisvuilverwerking, sociale huisvesting en streekontwikkelingen.

Het takenpakket van gemeenten is enorm uitgebreid en complex geworden. Daarnaast zijn er ook opdrachten en projecten die de grenzen van gemeenten overschrijden en daardoor financieel onhaalbaar zijn. Om de plannen toch te kunnen realiseren worden er samenwerkingsverbanden tussen verschillende gemeenten opgestart.

Het aantal van deze intercommunalen groeit, maar gelijktijdig daalt het aantal overheidssubsidies. Indien gemeenten met minder middelen dezelfde service aan hun inwoners willen blijven leveren is samenwerking tussen gemeenten bijna noodzakelijk. Of zou men nog verder moeten gaan?

De wetgeving maakt het voor burgemeesters in ieder geval makkelijker.

In september 2014 werd in de Franse senaat het wetsvoorstel betreffende de Commune Nouvelle besproken. Met deze wet wil de Franse regering nastreven dat de gemeenten makkelijker standhouden in weerwil van teruglopende subsidies. Tevens moet het gemeenten stimuleren meer samen te werken.

Er werd al eerder aan een dergelijke wet gewerkt. Deze wet uit 2010 had echter nauwelijks effect. Slechts 13 nieuwe gemeenten werden gevormd. Een verbeterde versie van deze wet moet allen nu aantrekkelijker maken.

Eén van de bedachte verbeteringen is een vergroting van de gemeenteraad in de eerste termijn na de gemeenteraadsverkiezingen. Daarnaast kunnen specifieke vaardigheden worden gedelegeerd.

Ondanks het samengaan kunnen gemeenten hun eigen identiteit behouden en hun eigen locale belastingen blijven heffen. De nieuw ontstane gemeente krijgt 12 jaar de tijd om de gemeentelijke tarieven te harmoniseren. Eerder mag!

De subsidies van de overheid blijven gedurende drie jaar onveranderd. Is er sprake van een samenvoeging van gemeenten met een inwonertal tussen 1.000 en 10.000, dan worden de rijksbijdragen zelfs met 5% verhoogd.

Maar of dit alles zal helpen om het aantal gemeenten in Frankrijk terug te brengen is nog maar zeer de vraag. De Fransen zijn per definitie erg conservatief. Voor veel inwoners is de gemeente “hun wereld” die ze voor niets anders in willen ruilen.